OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ÇOCUKLARI DEĞERLENDİRME ve TANIMA TEKNİKLERİ

ÖNSÖZ

Hangi eğitim düzeyinde olursa olsun, değerlendirme, öğrenme ve öğretim sürecinin önemli bir bileşenidir. Okul öncesi eğitim sözkonusu olduğunda, değerlendirme sayesinde çocuğun bilişsel alandan duygusal alana değin gelişimi

ve öğrendikleri hakkında sürekli ve ayrıntılı olarak bilgi sahibi olmak mümkün olur. Çocuğu tanımanın ve onun her yönden gelişiminin, öğrendiklerinin izlenmesini sağlayan değerlendirme sürecinin onunla doğrudan çalışan herkes tarafından iyi bilinmesinin okul öncesi eğitimin kalitesinin artırılarak amaçlarına ulaşabilmesi bakımından önemi büyüktür. Özellikle öğretmen değerlendirmeyi yalnızca çocuğun güçlü ve güçlendirilmesi gereken yönlerini saptamak için bir araç olarak görmemeli, değerlendirmenin çocuk için yeni öğrenme yaşantıları sağlayabileceğini göz önünde bulundurmalıdır. Başka bir deyişle değerlendirmenin kendisi, çocuğa yeni öğrenme olanakları sağlanması açısından da eğitimin bir parçasıdır. Değerlendirme, çoğu zaman çocuğu çok farklı yönleriyle ölçüp tanımaya, anlamaya çalışırken çocuğa bir çeşit müdahaledir de. Bu müdahalenin bir yandan değerlendirme bir yandan yeni öğrenme yaşantıları sağlarken çocuğa her hangi bir biçimde olumsuzluk yaşatmaması da dikkate alınması gereken önemli bir noktadır. Bu anlayışla yazılan kitaptaki bilgilerin öğretmenlere, öğretmen adaylarına, okul öncesi alanında çalışan diğer uzmanlara, değerlendirme konusunda yararlı ip uçları sağlayabileceği umulmaktadır. Örneğin kendisine değerlendirme amaçlı bir problem durumu yaratıldığında, sunulduğunda, bunun çocuğun o andaki ve daha sonraki öğrenme motivasyonunu, merak ve cesaretini, özgüvenini zedelememesi için her türlü özen gösterilmelidir.

Kuşkusuz eğitimde değerlendirme, uygulanan eğitim programın amaçlarına ulaşma derecesi hakkında bilgi toplanması, öğretmenin kendisini değerlendirmesi ve bunlara bağlı olarak da gerek program ve eğitim yöntemleri gerekse öğretmenin uygulama yeterlilikleri konularında iyileştirmeler yapılması alanlarında da önemli işlevlere sahiptir. Değerlendirmede; değerlendirmeyi yapan kişinin yeterli bilgi ve deneyim donanımına ve değerlendirme aracını kullanma ehliyetine sahip olması, çocuğun değerlendirilmesi için anne baba onayı ve değerlendirme sonuçlarının yalnızca ilgili taraflarca (gerekiyorsa çocuk, öğretmen, anne-baba, rehber öğretmen, psikolog) paylaşılması gibi konunun etik yönleri olduğu da akıldan çıkarılmamalıdır.

Değerlendirmenin kendinden beklenen yararları sağlayabilmesi için değerlendirmeyi yapacak olanların bu alandaki bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi önemli bir eğitim sürecidir. En sağlıklı değerlendirmenin, farklı değerlendirme yöntem ve araçlarının birlikte kullanıldığı çoklu değerlendirme olduğu görüşünden de hareketle bu kitapta farklı değerlendirme yolları ele alınmaya çalışılmıştır. Buradaki bilgilerin; öğretmenlere, öğretmen adaylarına, okul öncesi alanında çalışan diğer uzmanlara değerlendirme konusunda yararlı ipuçları sağlanmasında işlevsel olması amaçlanmıştır. Okul öncesi eğitimin böylece amacına daha ileri düzeyde ve daha sağlıklı olarak ulaşabileceği görüşü kitabın oluşturulmasındaki temel düşüncedir.